მედიკამენტი ჰელიქსორი (Helixor) მცენარე ფითრის წყლოვან ექსტრაქტს წარმოადგენს. მარგალიტივით თეთრ-ნაყოფიანი ფითრის სამკურნალო თვისებები ოდიდგანვე იყო ცნობილი. ის ფართოდ გამოიყენებოდა შინაგან დაავადებების, მათ შორის ელენთის, გინეკოლოგიურ დარღვევების, ეპილეფსიის შეტევების დროს. როგორც გარეგანი საშუალება ფითრი გამოყიენებოდა ჭრილობების და წყლულოვანი დაავადების დროს.
სიმსივნური დაავადების მკურნალობაში როგორც დამხმარე საშუალება, ფითრი პირველად გამოყენებული იქნა 1917 წელს, ჰოლანდიელი ექიმის იტა ვეგმანის (Dr. Ita Wegman) მიერ. ამის შემდეგ დაიწყო ამ მიმართულებით მუშაობა, რამაც გამოიწვია შემდგომი განვითარება. განვითარდა წარმოება, დაიხვეწა ფითრის პრეპარატების დამზადების ტექნოლოგია, რამაც გაზადრდა მკურნალობის ეფექტურობაც.
მრავალი წლის დაკვირვებამ და კლინიკურმა კვლევებმა უჩვენა, რომ ფითრით თერაპია დადებით ეფექტს ახდენს იმუნურ სისტემაზე და პაციენტის სიცოცხლის ხარისხზე. მას შეუძლია გააუმჯობესოს სტანდარტული თერაპიების – მაგალითად, ქიმიოთერაპიის – ამტანობა, ეფექტურობის დაქვეითების გარეშე.
ფითრით თერაპია უხდება თითქმის ყველა სიმსივნურ დაავადებას. თერაპიის დაწყება შეიძლება ნებისმიერ დროს – ოპერაციამდე ან მის შემდეგ, ასევე სხივური, ქიმიო-, ჰორმონალური ან ანტისხეულებით თერაპიამდე, უშუალოთ თერაპიის დროს და მის შემდეგ.
ფითრი როგორც მცენარე
პრეპარატი ჰელიქსორი (Helixor) იწარმოება ფოთლოვან და წიწვოვან ხეებზე აღმოცენებულ თეთრ-ნაყოფიან ფითრიდან (Viscum album). ფითრი განსხვავდება სხვა ჩვეულებრივ მცენარებისგან როგორც ვეგეტაციური რიტმით ასევე აღმოცენების ადგილით. საინტერესოა, რომ სხვადასხვა ხეზე მოკრეფილი ფითრიც სხვადსხვანაირად მოქმედებს ადამიანის ორგანიზმზე.
- ფითრი – მარადმწვანე მცენარეა, რომელიც ყვავილობს და მრავლდება ზამთარში;
- არ იზრდება მიწაზე. ის ნახევრად-პარაზიტი მცენარეა, რომელიც ხეებზე ხარობს;
- მას არ გააჩნია ფესვები. ის მასპინძელ ხეზე მიმაგრებულია და საზრდოობს ე.წ. „ღუზის“ მეშვეობით;
- მისი ზრდის პროცესი არ არის დამოკიდებული მზესთან და გრავიტაციასთან, ამიტომ, მისი ტოტები იზრდება ყველა მიმართულებით რაც მას სფეროს ფორმას შეძენს. არცერთი სხვა მცენარე მსგავსად არ იზრდება.
ევროპაში ფითრის რამდენიმე სახეობა არსებობს: ფოთლოვან ხეებზე, ფიჭვზე და ნაძვზე. ჰელიქსორი მზადდება სოჭის (Helixor® A), ვაშლის (Helixor® M) და ფიჭვის (Helixor® P) ხეებზე მოკრეფილ ფითრისგან.
ფითრის ექსტრაქტი შეიცავს 1000-ზე მეტ კომპონენტს. მისი ზემოქმედება იმუნურ სისტემაზე და სიმსივნე-დამთრგუნველი აქტივობა განპირობებულია უპირველეს ყოვლისა ფითრის ექსტრაქტში შემავალი გლიკოპროტეინით, ე.წ. ლეკტინით.
სამეცნიერო კვლევები აჩვენებს, რომ მნიშვნელოვანია მთლიანი ექსტრაქტის მოქმედება. სხვა კომპონენტები შეიცავენ: ვისკოტოქსინს (viscotoxins – სპეციალური პოლიპეპტიდები) და რთულ ნახშირწყლებს (პოლისაქარიდები), რომელიც ასევე გამოირჩევა იმუნომასტიმულირებელი მოქმედებით და შეუძლია გააძლიეროს ლექტინის მოქმედება. არგინინი (ამინომჟავა), ფლავონოიდები (მცენარეების მეორადი მეტაბოლიტები), და ვიტამინი C-ს ასევე ხელს უწყობს იმუნომოდულაციას.
ფითრის პრეპარატების ეფექტები
ფითრის ექსტრაქტი ხასიათდება სხვადასხვა მოქმედებით: ერთის მხრივ – აძლიერებს იმუნურ სისტემას იმუნური უჯრედების აქტივაციის და გამრავლების გზით, მეორეს მხრივ, ინდუცირებს უჯრედების აპოპტოზს (უწყობს ხელს უჯრედების ბუნებრივ, დაპროგრამირებულ კვდომას), რომელიც სავარაუდოდ სიმსივნური უჯრედების ზრდის ინჰიბირებას (დაქვეითებას) იწვევს.
ასეთ დროს არ ზიანდება ჯანმრთელი ქსოვილები. პირიქით, ფითრის ექსტრაქტი იცავს იმუნური უჯრედების დნმ-ს და სხვა ჯანმრთელ უჯრედებს ციტოსტატიკებით გამოწვეულ დაზიანებისაგან. შედეგად, ქვეითდება ქიმიოთერაპიის გვერდითი ეფექტები.
ფითრით თერაპიია მნიშვნელოვნად აუმჯობესებს პაციენტის ცხოვრეის ხარისხს:
- აძლიერებს იმუნურ სისტემას და ეხმარება დაცვითი უჯრედების გამომუშავებაში;
- ასტიმულირებს უჯრედების აპოპტოზს, განსაკუთრებით სიმსივნური უჯრედების, რომლებმაც დაკარგეს ამის უნარი და ამიტომ უკონტროლოდ მრავლდება;
- იცავს ჯანმრთელი უჯრედების დნმ-ს ციტოსტატიკებით გამოწვეულ დაზიანებისაგან, ამით აქვეითებს ქიმიოთერაპიის გვერდით ეფექტებს;
- უმჯობესდება პაციენტის კეთილდღეობა, ხოლო იმუნური სისტემა რჩება აქტიური და იცავს ინფექციებისაგან;
- ქიმიოთერაპიის შემდეგ, ნაკლებად არის გამოხატული დაღლილობა;
- ქვეითდება ქიმიოთერაპიის შემდგომი გულისრევა და ღებინება;
- აძლიერებს მადას, სხეული ივსება ახალი ენერგიით;
- უმჯობესდება ძილი და ენერგეტიკა;;
- ზრდის სხეულის ტემპერატურას და შესაბამისად პაციენტები გრძნობენ მსუბუქ სითბოს. აღსანიშნავია, რომ მრავალ პაციენტს გააჩნია სხეულის დაბალი საშუალო ტემპერატურა რიც გამოც მათ აწუხებთ სიცივის შეგრძნება;
- ქვეითდება ტკივილის შეგრძნება, რაც იწვევს ტკივილგამაყუჩებლების და დამამშვიდებელი საშუალებების მიმართ მოთხოვნილების დაქვეითებას;
- პაციენტები აღნიშნავენ განწყობილების გამოსწორებას დადებითად, ინიციატივის და გამბედაობის მომატებას და შიშის გრძნობის დაქვეითებას;
ზოგჯერ ფითრით თერაპია ხელს უწყობს სიმსივნის ზომაში დაპატარავებას და სიცოცხლის გახანგრძლივებას.
ყოველივე ზემოდ მოყვანილი იძლევა იმის საშუალებას, რომ ფითრით თერაპია სტანდარტული ონკოთერაპიის საკვანძო დამატება გახდეს.