აქტუალობა

მრავალი წელია მსოფლიო მუშაობს სიმსივნის საწინააღმდეგო ისეთი ეფექტური საშუალებების და მეთოდების შემუშავებაზე, რომელსაც ექნება რაც შეიძლება ნაკლები გვერდითი ეფექტი და პაციენტებისთვის იქნება ადვილად ასატანი.

ერთერთი ესეთი ეფექტური მიდგომა არის ინტეგრაციული ონკოლოგია. ინტეგრაციული თერაპის თავისებურება არის კიბოს კომპლექსური მკურნალობა. ის სიმსივნის საწინააღმდეგო სტანდარტული (ქირურგიული ჩარევა, ქიმიოთერაპია, სხივური თერაპია, ჰორმონოთერაპია და სხვა) და კომპლემენტარული (ფითრით თერაპია, ფიზიკური ვარჯიშები, ანტისიმსივნური კვება, ბიოლოგიური მედიცინა და სხვა) მეთოდების შეთავსებას ითვალისწინებს, რაც სისმსივნის საწინააღმდეგო იმუნიტეტის და სიცოცხლის ხარისხის გაუმჯობესებას ემსახურება.

ევროპის მრავალ კლინიკაში, ინტეგრაციულ ონკოლოგიაში ფართედ გამოიყენება კომპანია Helixor-ის მიერ წარმოებული პრეპარატები. ისინი წარმატებით გამოიყენება ონკოლოგიური დაავადებების სამკურნალოდ, როგორც დამოუკიდებლად ასევე სტანდარტულ მეთოდებთან ერთად, როგორც გვერდითი მოვლენების შესამცირებლად, ისე სიცოცხლის ხანგრძლივობის და ხარისხის გასაუმჯობესებლად. რაც, სტანდარტული (კლასიკურ) თერაპიასა და დამატებით მედიცინას შორის ურთიერთკავშირის ყველაზე ეფექტური მიგნებაა.

განვითარების ისტორია

მედიცინაში ოდიდგანვე ცნობილი იყო მარგალიტივით თეთრნაყოფიანი ფითრის სამკურნალო თვისებები. ის ფართედ გამოიყენებოდა შინაგან დაავადებების, მათ შორის ელენთის, გინეკოლოგიურ დარღვევების, ეპილეპტიური შეტევების დროს. გარეგანი საშუალების სახით გამოყიენებოდა ჭრილობების და წყლულოვანი დაავადების დროს.

სიმსივნური დაავადების მკურნალობაში როგორც დამხმარე საშუალება ფითრი პირველად გამოყენებული იქნა 1917 წელს, ჰოლანდიელი ექიმის იტა ვეგმანის (Dr. Ita Wegman) მიერ. ამის შემდეგ დაიწყო ამ მიმართულებით მუშაობა, რამაც შემდგომში შესაბამისი განვითარება ჰპოვა. განვითარდა წარმოება, დაიხვეწა ფითრის პრეპარატების დამზადების ტექნოლოგია, რამაც შესამჩნევად გაზარდა მკურნალობის ეფექტურობა.
მრავალი წლის დაკვირვებამ და კლინიკურმა კვლევებმა უჩვენა, რომ ფითრით თერაპია დადებით ეფექტს ახდენს კიბოთი დაავადებული პაციენტის იმუნურ სისტემაზე და მის სიცოცხლის ხარისხზე. ფითრს შეუძლია გააუმჯობესოს სტანდარტული თერაპიის – მაგალითად, ქიმიოთერაპიის – ამტანობა, ეფექტურობის დაქვეითების გარეშე.

ფითრით თერაპია გამოიყენება თითქმის ყველა სიმსივნურ დაავადების მკურნალობაში. თერაპიის დაწყება შეიძლება ნებისმიერ დროს – ოპერაციამდე ან მის შემდეგ, ასევე სხივური, ქიმიო-, ჰორმონალური ან ანტისხეულებით თერაპიამდე, უშუალოთ თერაპიის დროს და მის შემდეგ.

თანამედროვე მიღწევები

საერთაშორი ფარმაცევტულ ბაზარზე წარმოდგენილია რამოდენიმე კომპანიის მიერ წარმოებული პრეპარატები. ერთერთი წამყვანი კომპანია, რომელიც ფოთლოვან და წიწვოვან ხეებზე აღმოცენებულ თეთრ-ნაყოფიან ფითრიდან (Viscum album) აწარმოებს ონკოლოგიური დაავადებების სამკურნალო საშუალებებს არის კომპანია ჰელიქსორი (Helixor, გერმანია, როზენფელდი). სხვა კომპანიებისგან განსხვავებით ჰელიქსორში საინექციო სამკურნალო საშუალებებს სპეციალური ტექნოლოგიით ამზადებენ წლის ოთხივე სეზონზე (გაზაფხული, ზაფხული, შემოდგომა, ზამთარი) სოჭის, ფიჭვის და ვაშლის ხეზე მოკრეფილ თეთრ ფითრიდან, რაც მნიშვნელოვნად ზრდის მის ეფექტურობას.

ფითრი განსხვავდება სხვა ჩვეულებრივ მცენარეებისგან როგორც ვეგეციის რიტმით, ასევე აღმოცენების ადგილით. საინტერესოა, რომ სხვადასხვა ხეზე მოკრეფილი ფითრი ადამიანის ორგანიზმზე სხვადსხვანაირად მოქმედებს.

• ფითრი – მარადმწვანე მცენარეა, რომელიც ყვავის და მრავლდება ზამთარში;
• არ იზრდება მიწაზე. ის პარაზიტი მცენარეა, რომელიც ხეებზე იზრდება;
• მას არ გააჩნია ფესვები. ის მასპინძელ ხეზე მიმაგრებულია ე.წ. „ღუზით“;
• ის არ მიისწრაფის მზისკენ, ამიტომ მისი ტოტები იზრდება ყველა მიმართულებით რაც მას სფეროს ფორმას შესძენს.

ევროპაში ფითრის რამოდენიმე ქვესახეობა არსებობს: ფოთლოვან (ვერხვი, ვაშლი, მსხალი, მუხა) და წიწვოვან ხეებზე (ფიჭვი, ნაძვი, სოჭი). კომპანია ჰელიქსორი (Helixor) ამზადებს სოჭის, ვაშლის და ფიჭვის ხეებზე გაზრდილი ფითრისგან.

ფითრი შეიცავს 1000-ზე მეტ სხვადასხვა ნივთიერებას.

პრაქტიკულმა გამოცდილებამ და სამეცნიერო კვლევებმა აჩვენა, რომ მთლიანი ექსტრაქტის ეფექტურობა მნიშვნელოვნად აღემატება ცალკეული კომპონენტებისაგან შემდგარ პრეპარატების მოქმედებას. ფითრის ანტისიმსივნური იმუნიტეტი და სიმსივნის დამთრგუნველი აქტივობა განპირობებულია უპირველეს ყოვლისა ექსტრაქტში შემავალი გლიკოპროტეინებით, ე.წ. ლეკტინებით და ვისკოტოქსინებით (სპეციალური პეპტიდები). გარდა ამისა, შეიცავს რთულ ნახშირწყლებს, ამინომჟავა არგინინს, ფლავონოიდებს და დიდი რაოდენობით ვიტამინი C.

ფითრის ეფექტები და უპირატესობანი

ფითრის ექსტრაქტი მოქმედებს სხვადასხვა დონეზე: ერთის მხრივ ის აძლიერებს ანტისიმსივნურ იმუნიტეტს მაკროფაგების და ბუნებრივი კილერი უჯრედების აქტივაციით და გამრავლებით. მეორეს მხრივ, აინდუცირებს (აღძრავს) უჯრედების აპოპტოზს (უჯრედების ბუნებრივ კვდომას), რომელმაც შეიძლება გამოიწვიოს სიმსივნის უჯრედების ზრდის ინჰიბირება (დაქვეითება). ასეთ დროს არ ზიანდება ჯანმრთელი ქსოვილები, პირიქით, ფითრის ექსტრაქტი იცავს იმუნური უჯრედების დნმ-ს და სხვა ჯანმრთელ უჯრედებს ციტოსტატიკებით გამოწვეულ დაზიანებისაგან. შედეგად, ქვეითდება ქიმიოთერაპიის გვერდითი ეფექტები.

ფითრით თერაპია მნიშვნელოვნად აუმჯობესებს პაციენტის ცხოვრების ხარისხს:

• აძლიერებს იმუნურ სისტემას და ეხმარება დაცვითი უჯრედების გამომუშავებაში;
• ასტიმულირებს უჯრედების აპოპტოზს (უჯრედების დაპროგრამირებული კვდომა), განსაკუთრებით სიმსივნური უჯრედების, რომლებმაც დაკარგეს ეს უნარი და ამიტომ უკონტროლოდ მრავლდება;
• იცავს ჯანმრთელი უჯრედების დნმ-ს, ციტოსტატიკებით გამოწვეულ დაზიანებისაგან;
• აუმჯობესებს პაციენტის საერთო მდგომარეობას, ხოლო იმუნური სისტემა რჩება აქტიური და იცავს ინფექციებისაგან;
• ქიმიოთერაპიის შემდეგ, ნაკლებადაა გამოხატული დაღლილობა;
• ქვეითდება ქიმიოთერაპიის შემდგომი გულისრევა და ღებინება;
• აძლიერებს მადას და ენერგიას;
• უმჯობესდება ძილი;
• ზრდის სხეულის ტემპერატურას და შესაბამისად პაციენტები გრძნობენ მსუბუქ სითბოს. (მრავალ პაციენტს გააჩნია სხეულის დაბალი საშუალო ტემპერატურა რის გამოც გრძნობენ სიცივეს);
• ქვეითდება ტკივილის შეგრძნება, მცირდება ტკივილგამაყუჩებლების და დამამშვიდებელი საშუალებების მიმართ მოთხოვნილება;
• პაციენტები აღნიშნავენ განწყობის გაუმჯობესებას, ინიციატივის და გამბედაობის მატებას და შიშის გრძნობის დაქვეითებას;
• ზოგჯერ ფითრით თერაპია ხელს უწყობს სიმსივნის ზომაში დაპატარავებას და სიცოცხლის გახანგრძლივებას.

განსაკუთრებული შემთხვევები

განსაკუთრებით აღსანიშნავია ფითრით თერაპიის მნიშვნელობა ხანდაზმულ პაციენტებში (ონკოგერიატრიაში), როდესაც ასაკობრივი ცვლილებების ან სხვადასხვა ქრონიკული დაავადებების გამო იმუნიტეტი დარღვეულია, შენელებულია მეტაბოლიზმი, დარღვეულია ან დაქვეითებულია გამომყოფი ორგანოების (ღვიძლი, თირკმელები, ნაწლავები, ფილტვები) ფუნციონირება. ასეთ ავადმყოფებში ონკოლოგიაში მიღებული სტანდარტული პროტოკოლებით გათვალისცინებული პრეპარატების და მეთოდების გამოყენება (ქიმიოთერაპია, სხივური, ჰორმონალური, იმუნოთერაპია) ხშირად რთულია და სათუოა მათი მრავალი გვერდითი ეფექტების გამო.
ასევე, ფითრის პრეპარატების გამოყენება პრაქტიკულად შეუცვლელია ინკურაბელურ პაციენტთა პალიატიური მზრუნველობის დროს. ასეთ შემთხვევაში, ფითრით თერაპია ყველაზე მისაღები მეთოდია.

დასკვნა

ყველაფერი ზემოდ მოყვანილი იძლევა იმის საშუალებას, რომ ფითრით თერაპია ფართედ იყოს გამოყენებული სტანდარტული ონკოთერაპიაში, როგორც ერთერთი ეფექტური კომპლემენტარული მეთოდი.