შესავალი
გონართროზი ანუ მუხლის სახსრის ოსტეოართროზი არის მუხლის სახსრის ნელა პროგრესირებადი, დეგენერაციულ-დისპლაზიური დაავადება, რომელიც გულისხმობს მუხლის სახსრის ყველა კომპონენტის, უპირველესად ხრტილის, ძვლის სუბქონდრული უბნის, სინოვიური შრის, იოგების დაზიანებას. იგი მსოფლიოში ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული დაავადება და ხანდაზმულებში ინვალიდობის განვითარების წამყვანი მიზეზია. ამ დაავადების სიხშირე სულ უფრო იზრდება მოსახლეობის საშუალო ასაკის მატებასთან ერთად. ამას ადასტურებს ისიც, რომ 60 წელზე უფროსი ასაკის ადამიანების 20% – 40% აწუხებს გონართროზი, თუმცა ასევე საჭიროა ითქვას, რომ მუხლის ხრტილის დაზიანება არ არის მხოლოდ ასაკთან დაკავშირებული მდგომარეობა, პაციენტის ცხოვრების წესი ასევე მოქმედებს გონართროზის განვითარებაზე. კლინიკური სიმპტომების ინტენსივობა შეიძლება განსხვავდებოდეს თითოეული ინდივიდისთვის. თუმცა, ისინი, როგორც წესი, ხდება უფრო მძიმე და უფრო ხშირი. პროგრესირების ხარისხი ასევე განსხვავდება თითოეული ინდივიდისთვის.
მუხლის სახსრის აგებულება და გონართროზის განვითარების დინამიკა
მუხლის სახსარი სამი ძვლის ერთობლიობით იქმნება: კვირისტავი (patella), ბარძაყის ძვალი (femur) და წვივის (tibia) დიდი და პატარა ძვლები. ასევე, დამხმარე ელემენტების სახით ამ სახსარში წარმოდგენილია მედიალური და გვერდითი მენისკები, წინა და უკანა ჯვარედინი და შიდა და გარეთა კოლატერალური იოგები და სხვა (სურ 1).
სახსრის ხრტილი სპეციალიზებული ქსოვილია, რომლითაც დაფარულია სახსრების ღრუში მოქცეული ძვლების ზედაპირები. გონართროზის დროს ხდება ხრტილის განლევა (სურ.2), ირღვევა ამ ქსოვილის ძირითადი ფუნქციები: სახსრის ზედაპირების მინიმალური ხახუნით მოძრაობის უზრუნველყოფა და სახსრის ადაპტაცია მექანიკური დატვირთვის მიმართ. სწორედ ეს არის სახსარში შემავალ ძვლებს შორის ხახუნის გაზრდის მიზეზი, რის გამო სახსარში ვითარდება ანომალური ძვლოვანი წარმონაქმნები, ე.წ. ოსტეოფიტები (სურ. 3).
გამოყოფენ გონართროზის განვითარების 3 სტადიას (სურ. 3).
პირველი სტადიის ძირითადი ნიშნებია: ხანგრძლივი ჯდომის შემდეგ ტკივილი ადგომისას. სიარულის შემდეგ ან მის დროს ტკივილი იკლებს ან საერთოდ ყუჩდება. გარეგნულად, შეშუპება ამ ეტაპზე ძალიან იშვიათად ვლინდება.
მეორე სტადიის ნიშნებია: ტკივილი სიარულის და უმნიშვნელო ფიზიკური დატვირთვების დროს ან მის შემდეგ. დაავადების პროგრესირება იწვევს გაუწყლოვნებას. ფუნქციონირებისას ისმის ხმაური, რომელსაც თან სდევს ტკივილი.
მესამე სტადიის გონართროზისთვის დამახასიათებელია სხვადასხვა სიმძიმის მუდმივი ტკივილი. სახსარი, დეფორმაციის და ზომაში მომატების შედეგად პრაქტიკულად უმოძრაო ხდება და ავადმყოფს არ შეუძლია ფეხის გამართვა. სიარული ხდება არამყარი და ავადმყოფს უჭირს დამატებითი საყრდენის გარეშე გადაადგილება.
გამომწვევი მიზეზები და რისკ-ფაქტორები
გონართროზის განვითარების მკაფიო კონკრეტული მიზეზი თანამედროვე მედიცინისთვის უცნობია.
თანამედროვე მედიცინაში გონართროზი კლასიფიცირდება როგორც მუხლის პირველადი ან მეორადი ოსტეოართროზი.
- “პირველადი ოსტეოართროზი” – სასახსრე ხრტილის გადაგვარების მიზეზი უცნობია, არ არის გამოვლენილი. თუმცა ძირითადად უკავშირდება ხრტილის ასაკთან დაკავშირებულიდეგენერაციულ პროცესებს. ასაკთან ერთად ხრტილი ხდება ნაკლებად ელასტიკური და მიდრეკილი დაზიანებისადმი, 40 წლამდე მისი გავრცელება 10%-ზე ნაკლებია, მაშინ როცა 60 წელზე უფროსი ასაკის 30%-ს, ხოლო 80 წელზე უფროსი ასაკის ადამიანების 50% აწუხებს.
თუმცა, უკანასკნელ წლებში ჩატარებულ კვლევებზე დაყრდნობით არსებობს აზრი, რომ ართროზის (და მრავალი სხვა, ორგანიზმში მიმდინარე დეგენერაციული პროცესის) გამომწვევი მიზეზია ქსოვილებში ჟანგბადის ნაკლებობა (ქრონიკული ჰიპოქსია და/ან იშემია) და ამის გამო განვითარებული ანომაიური ანგიოგენეზი, ანუ სხვაგვარად რომ ვთქვათ სისხლის მიმოქცევის დარღვევებით გამოწვეული დაავადება. ეს მოსაზრება ემთხვევა ბიოლოგიურ მედიცინაში არსებულ დაავადების განვითარების მექანიზმს. იქ სადაც დარღვეულია სისხლის მიმოქცევა, იქ დარღვეულია ქსოვილების (უჯრედების) მეტაბოლიზმი (უჯრედის მიერ გადამუშავებული ტოქსინების გამოტანა და საკვები ნივთიერებების მიწოდება) და შესაბამისად ვითარდება სხვადასხვა პათოლოგები, მათ შორის ქსოვილის დეგენერაციული ცვლილებები.
- “მეორეული ოსტეოართროზი” – სასახსრე ხრტილის გადაგვარების მიზეზი ცნობილია და ის შეიძლება იყოს რამდენიმე. მაგალითად, პოსტტრავმული, პოსტოპერაციული, მეტაბოლიზმის დარღვევებით, ენდოკრინული დაავადებებით, ანთებითი პროცესით (სეპტიკური, რევმატოიდული, ტუბერკულოზური, წითელი მგლურას დროს და სხვა) გამოწვეული. მათ შორის შეიძლება იყოს თანდაყოლილი, დისპლაზიის შედეგად განვითარებული.
მეორადი ართროზის ჩამოყალიბების მიზეზებსა და რისკ-ფაქტორებში, ალბათ, საინტერესო იქნება ბიოლოგიური მედიცინის რამდენიმე მიმართულების გამოყოფა.
პირველი, არის ჰომოტოქსიკოლოგია, რომლის დამფუძნებელია, გერმანელი ექიმი, დოქტორ ჰანს ჰაინრიხ რეკევეგი. მან ჩამოაყალიბა პოსტულატი დაავადების განვითარების შესახებ. მისი თეორიის თანახმად ორგანიზმის სხვადასხვა ტოქსინებით დაბინძურებამ შეიძლება გამოიწვიოს ანთება, ხოლო დაუსრულებელი ანთების პროცესი გადაიზარდოს დეგენერაციულ პროცესში. აქედან გამომდინარე არასწორმა მკურნალობამ შეიძლება გაართულოს დაავადება, ჩამოაყალიბოს ფიბროზი და გადაიყვანოს უფრო რთულ ფორმაში.
ასევე, საინტერესოა, გიუნტერ ენდერლაინის თეორია, რომლის მიხედვითაც დაავადებები ვითარდება მჟავა-ტუტოვანი წონასწორობის დარღვევის გამო. ორგანიზმში მჟავა-ტუტოვანი ბალანსის დარღვევა კი იწვევს ორგანიზმთან სიმბიოზში მყოფი მიკროორგანიზმების (ენდობიონტების) განვითარებას და უფრო ვირულენტურ, აგრესიულ ფორმებად ჩამოყალიბებას, რომლებიც თავის მხრივ იწვევენ სხვადასხვა დაავადებას, მათ შორის, ართრიტებს და ოსტეოართროზებს.
პროფესორ გიუნტერ ენდერლაინის თეორია საინტერესოა „პირველადი ოსტეოართროზების“ მიმართაც. თუ თანამედროვე მოსაზრება იმის შესახებ, რომ ყველა დეგენერაციული პროცესი და მათ შორის ოსტეოართროზებიც გამოწვეულია ანომალიური ანგიოგენეზით, მართებულია, ხოლო ანგიოგენეზი გამოწვეულია უჯრედების ცუდი კვებით, რაც თავის მხრივ გამოწვეულია სისხლის დაქვეითებული მიკროცირკულაციით. მაშინ გამოდის, რომ მრავალი დეგენერაციული დაავადება გამოწვეულია ორგანიზმში მჟავა-ტუტოვანი წონასწორობის დარღვევით.
გონართროზის განვითარებისთვის სპეციფიკური რისკ-ფაქტორებია:
- სიმსუქნე, ჭარბი წონა;
- პასიური ცხოვრების წესი;
- სისხლის მიმოქცევის (მიკროცირკულაციის) დარღვევები;
- ქრონიკული ინფექციები;
- ენდოკრინული დარღვევები;
- სახსრის სხვადასხვა ტიპის დაზიანებები (დისლოკაცია, იოგების დაზიანება), სამუშაოს სპეციფიკასთან ან სპორტთან დაკავშირებული.
- ორგანიზმში მიკროელემენტების ნაკლებობა;
- ასაკი და სქესი – ქალების დაახლოებით 13%-ს და 60 წელზე უფროსი ასაკის მამაკაცების 10%-ს აქვს მუხლის სიმპტომური ოსტეოართროზი, 70 წელზე უფროსი ასაკის ადამიანებში, პრევალენტობა იზრდება 40%-მდე, ეს მონაცემები მიუთითებს, რომ გავრცელება მამაკაცებში უფრო დაბალია, ვიდრე ქალებში;
- ოსტეოართროზის გამომწვევი მიზეზები შეიძლება ასევე იყოს გადაციება, ქიმიური ნივთიერებებით მოწამვლა, გადატანილი ტრავმები და სხვა.
სიმპტომები
პაციენტებში უმთავრესი სიმპტომი, რომლის გამოც ისინი მიმართავენ სპეციალისტს, არის მუხლის სახსრის ტკივილი და შებოჭილობა.
- ტკივილი, როგორც წესი, თანდათანობით იწყება, რის გამოც ბევრი ადამიანი მას ყურადღებას არ აქცევს. სახსარში ტკივილი მატულობს სახსრის ხანგრძლივი დატვირთვის (ხანგრძლივი სიაურის ან დგომის გამო) ან მომატებული ფიზიკური დატვირთვის (მაგ., ტვირთის ტარების ან კიბეზე ასვლა-ჩასვლის) დროს, ხოლო ტკივილი იკლებს მოსვენების შემდეგ. დროთა განმავლობაში კი სიმპტომი იმდენად ძლიერდება, რომ აქვეითებს ადამიანის ცხოვრების ხარისხს.
- დილის შებოჭილობა (გაღვიძებიდან გარკვეული დროის განმავლობაში შეზღუდულია სახსარში მოძრაობა) გონართროზს ახასიათებს დაავადებას საწყის ეტაპზე.
- შეშუპება – ანუ სითხის დაგროვება სახსარში ვითარდება, როდესაც სასახსრე ხრტილი განილევა და სახსარში შემავალ ძვლებს შორის ხახუნი იზრდება, რაც იწვევს ანთებას და შესაბამისად შეშუპებას.
- კრეპიტაცია – გადაადგილების დროს სახსარში ხმაური გამოწვეულია სასახსრე ზედაპირებზე ხრტილის დათხელებით და სახსრის ნორმალური სტრუქტურის დარღვევით.
დიაგნოსტიკა
გონართროზის დიაგნოსტირებისთვის საჭიროა კომპლექსური მიდგომა, რაც მოიცავს პაციენტის ანამნეზის საფუძვლიან შეკრებას, ფიზიკური და ინსტრუმენტული (რენტგენოლოგიური, მაგნიტო-რეზონანსული და ულტრასონოგრაფიული) კვლევების დაგეგმვას და რისკ-ფაქტორების შეფასებას.
- ანამნეზი – პაციენტის გამოკითხვა, სიმპტომების აღწერა, ტკივილის ხასიათის დადგენა და ა.შ
- ფიზიკალური გამოკვლევა – სპეციალისტის მიერ ვიზულარი და პალპაციით შეფასება: სახსრის ფორმის, შეშუპების, კანის ფერის, ტემპერატურის, მტკივნეულობის და მოძრაობის ამპლიტუდის განსაზღვრა.
- რენტგენოლოგიური კვლევით შეფასდეს სასახსრე ნაპრალის სიდიდე, ძვლების სასახსრე ზედაპირები, ძვლოვანი წანაზარდების (ოსტეოფიტების) არსებობა, სუბქონდრალური სკლეროზი ან სუბქონდრალური ცისტები.
- მაგნიტო-რეზონანსული ტომოგრაფია (MRI) – ყოველთვის არ არის საჭირო. თუმცა, შეიძლება საჭირო გახდეს დეტალური კვლევისთვის, რადგან საშუალებას იძლევა მაღალი გარჩევადობით შეფასდეს არა მარტო სახსარში შემავალი ძვლების და ხრტილების მდგომარეობა, არამედ რბილი ქსოვილების მდგომარეობაც (კუნთები, იოგები, მყესები).
- ულტრასონოგრაფიული კვლევა, სახსრის ძვლოვანი, ხრტილოვანი და სხვა რბილქსოვილოვანი სტრუქტურების ადრეული ვიზუალიზაციის საშუალებას იძლევა. ის ასევე დინამიკური კვლევის საშუალებას იძლევა. ანუ, სახსარში შემავალი ძვლების და რბილი ქსოვილების მდგომარეობის შეფასებას მოძრაობის დროს.
ხშირად, ხანშიშესულ პაციენტებში აღინიშნება რენტგენოლოგიური ცვლილებები, თუმცა კლინიკური ნიშნები არ არის. ამიტომ, საჭიროა კვლევების შედეგების კომპლექსური შეფასება და სწორი მიდგომის განსაზღვრა.
მკურნალობა
ოფიციალურ მედიცინაში გონართროზის მკურნალობა დღემდე საკმაოდ დიდ პრობლემად რჩება. მკურნალობის მიზანს წარმოადგენს ტკივილის კონტროლი, პროცესის პროგრესირების შენელება და სახსრის ფუნქციური გაუმჯობესება.
მკურნალობის ეფექტურად წარმართვისათვის დიდი მნიშვნელობა ენიჭება ადრეულ დიაგნოსტიკას და მკურნალობას. რაც უფრო ადრეულად იქნება აღმოჩენილი გონართროზის ნიშნები და დაწყებული მკურნალობა მით უფრო შედეგიანი და წარმატებული იქნება საბოლოო შედეგი.
გამოყოფენ მკურნალობის ორ გზას: კონსერვატულს და ქირურგიულს. მკურნალობის მეთოდის არჩევანი დამოკიდებულია კონკრეტულ კლინიკურ შემთხვევაზე. ჩვეულებრივ, მკურნალობა იწყება კონსერვატული მეთოდებით და იმ შემთხვევაში თუ კონსერვატული მეთოდები აღარ არის ეფექტური და სახსრის მდგომარეობა პაციენტს ანიჭებს ტანჯვას და დისკომფორტს გადადის ქირურგიულ მკურნალობაზე.
კონსერვატული მკურნალობა
გონართროზის კონსერვატული მკურნალობის სხვადასხვა მეთოდი არსებობს. ამ შემთხვევაშიც შეიძლება გამოვყოთ ორი ძირითადი მეთოდი: კონვენციონალური და ბიოლოგიური.
კონვენციონალური – მიეკუთვნება მტკიცებულებით მედიცინას და გამოიყენება ოფიციალური მედიცინის მიერ. კონვენციონალურ მედიცინაში მედიკამენტოზური მკურნალობის დროს გამოიყენება ტკივილგამაყუჩებელი, არასტეროიდული ანთების საწინააღმდეგო საშუალებები (NSAIDs), COX-2 ინჰიბიტორები, კორტიკოსტეროიდები, საკვები დანამატები (გლუკოზამინ და ქონდროიტინ სულფატი), ჰიალურონის მჟავა (HA) და სხვა.
ბიოლოგიური მედიცინა მიეკუთვნება კომპლემენტარულ მედიცინას. ის ეფუძნება მოლეკულური ბიოლოგიის, იმუნოლოგიის, ჰომოტოქსიკოლოგიის, ფიზიოლოგიური რეგულაციური მედიცინის და ჰომეოპათიის საფუძვლებს.
ვინაიდან, ოფიციალურ მედიცინაში გამოყენებული სამკურნალო საშუალებები ყველასთვის კარგად არის ცნობილი, ამიტომ ყურადღებას შევაჩერებთ ბიოლოგიური მედიცინის საშუალებებზე.
რა უპირატესობა და/ან რა ნაკლოვანებები გააჩნია ამ მიმართულებას?
უპირატესობები:
- ბიოლოგიურ მედიცინაში დაცულია მედიცინის მთავარი პრინციპი “არ ავნო“. ზოგადად, მედიცინის ყველა მიმართულება აღიარებს ამ პოსტულატს, თუმცა, ბიოლოგიური მედიცინა ყველაზე მეტად უზრუნველყოფს ამ პრინციპს, ვინაიდან ბიოლოგიურ საშუალებებს პრაქტიკულად არ გააჩნიათ უკუჩვენებები და გვერდითი ეფექტები.
- ბიოლოგიურ მედიცინაში დიაგნოსტიკა და თერაპია სასიცოცხლო პროცესების მხარდაჭერაზეა ორიენტირებული. აქ გამოყენებული ყველა თერაპიული მეთოდი და საშუალება ჰარმონიაშია ორგანიზმის თვითრეგულაციის, რეგენერაციის, ადაპტაციის და თვითგანკურნების ბუნებრივ უნართან. აქედან გამომდინარე, ბიოლოგიურ მედიცინას ალოპათიურთან შედარებით ქრონიკული დაავადებების მკურნალობაში დიდი უპირატესობა გააჩნია.
- ბიოლოგიური მედიცინის მიზანია არა ხილული სიმპტომების მკურნალობა, არამედ დაავადების საფუძველში არსებული უხილავი პროცესების დარეგულირება.
- ბიოლოგიურ მედიცინაში პაციენტის გათვითცნობიერებას (განათლებას) დიდი მნიშვნელობა ენიჭება. პაციენტი არის მკურნალობის არა პასიური ობიექტი, არამედ აქტიური მონაწილე.
- ბიოლოგიური მედიცინა მიეკუთნება ჰოლისტიკურ მედიცინას, სადაც მკურნალობენ არა დაავადებას, არამედ პიროვნებას.
- ბიოლოგიურ მედიცინაში ჯანმრთელობის შენარჩუნებაში დიდი როლი ენიჭება ცხოვრების ჯანსაღ წესს და დაავადებების პროფილაქტიკას.
ნაკლოვანებები:
- ბიოლოგიური მედიცინა ნაკლებად ეფექტურია ან უძლურია მწვავე შემთხვევბში, როდესაც საჭიროა გადაუდებელი დახმარება ან ქირურგიული ჩარევა.
- ბიოლოგიურ მედიცინაში, ისევე როგორც ნატუროპათიულ სხვა მიმართულებებში (მაგ.: ბალნეოთერაპიაში, ჰომეოპათიაში), მკურნალობის დასაწყის ეტაპზე შესაძლებელია დაავადების სიმპტომების გამწვავება. ასეთი გამწვავება გამოწვეულია პაციენტის ორგანიზმის მიერ ინტენსიური (ჭარბი) რეაგირებით (საპასუხო რეაქციით) მკურნალობის მეთოდზე, კონკრეტულ პრეპარატზე ან მასში შემავალ რომელიმე შემაგენელ კომპონენტზე. ამიტომ, თანამედროვე მეცნიერები ქმნიან ისეთ ახალ პრეპარატებს, რომლებსავ არ აქვს ან ნაკლებად ახასიათებს გამწვავებები.
ბიოლოგიურ მედიცინაში გამოიყენება მცენარეული, მინერალური, ორგანული (ცხოველური) წარმოშობის ანთების მარეგულირებელი, ტკივილგამაყუჩებელი, სადრენაჟო, იმუნომოდულაციური, დამამშვიდებელი, მინერალური და ცხიმოვანი ცვლის მარეგულირებელი ეფექტის მქონე კომპლექსური ჰომეოპათიური პრეპარატები. მათ შემადგენლობაში ასევე შედის, იმუნური მედიატორები, ციტოკინები (ნეიროტროპული და ზრდის ფაქტორები, ინტერფერონები), ტრანსფაქტორები, ბაქტერიული და სოკოვანი ლიზატები, კარბონის მჟავები (ფერმენტული ცვლის მარეგულირებელი) და სხვა.
გონართროზის სხვადასხვა ხარისხის დროს და მკურნალობის სხვადასხვა ეტაპზე ბიოლოგიური მედიცინის მიერ გამოიყენება შემდეგი პრეპარატები:
- ანთების მარეგულირებელი – GUNA-Flam, Notakehl, Areutid, Flamyar;
- ტკივილგამაყუჩებელი – GUNA-Flam, Adol, b-Endorphin;
- შეშუპების საწინააღმდეგო და სისხლის მიმოქცევის გამაუმჯობესებელი: GUNA-Lympho, Mucokehl D5, Helixor A/M, Helleborus niger D6/D4/D3;
- სპეციალური საშუალებები: MD-Knee, GUNA-Arthro, Osteobios, GUNA-Collagen, Sankombi და ორგანო-პრეპარატები (ხრტილის, იოგების ან მყესების შემცველი პრეპარატები);
- სადრენაჟო საშუალებები: GUNA-Lympho, GUNA-Matrix, GUNA-Cell;
- კატალიზატორები: Formasan, Citrokehl;
- იმუნომოდულატორები: Recarcin, Utilin ან Utilin S;
გონართროზის სტადიიდან და ეთიოლოგიიდან გამომდინარე მკურნალობის ინდივიდუალური სტრატეგიის შერჩევა ხდება. ჩვეულებრივ, მკურნალობის პირველი ეტაპის ამოცანაა: მავნე ტოქსინებისგან ორგანიზმის გასუფთავება, ანთებითი პროცესის თანმიმდევრული დასრულება, შესაბამისად ტკივილის დაქვეითება და დაზიანებული ქსოვილის აღდგენა.
აღსანიშნავია, რომ დაზიანებული ქსოვილის აღდგენისათვის, ანთება არის დადებითი და აუცილებელი პროცესი. ამიტომ, ბიოლოგიური პრეპარატების გამოყენება, სხვადასხვა სტეროიდული ან არასტეროიდული ანთების საწინააღმდეგო საშუალებებისგან განსხვავებით, იწვევს ანთებითი პროცესის დასრულებას და დაავადებული ქსოვილის აღდგენას და არა ანთების დაბლოკვას და დაავადების ქრონიზაციას. ბიოლოგიური მედიცინის საშუალებების გამოყენება გამართლებულია ქრონიკულად მიმდინარე პროცესების დროს და გონართროზის პირველ და მეორე სტადიაზე.
მეორე ეტაპის ამცანაა – დაზიანებული ქსოვილის სრული ან ნაწილობრივი აღდგენა.
მესამე ეტაპზე – ტარდება იმუნომოდულაცია, რემისიის ფაზის მაქსიმალურად გაზრდა და რეციდივების თავიდან აცილება.
ქირურგიული მკურნალობის ვარიანტები
ქირურგიული მკურნალობა მიზანშეწონილია ყველა იმ შემთხვევაში, როდესაც მუხლის სახსრის შემადგენლობაში შემავალი ძვლების, ხრტილების, მყესების ან იოგების მექნიკური დაზიანებაა (ტრავმა ან გონართროზის მე-3 სტადია).
- ოსტეოტომია – მოიცავს ძვლების გასწორებას და ხახუნის შემცირებას.
- მუხლის სახსრის ტოტალური ენდოპროთეზირება – მუხლის სახსრის ჩანაცვლება ხელოვნური სახსრით.
წყაროები და დამატებითი ინფორმაცია:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK507884/
https://www.knieschmerzen-wien.at/osteoarthritis-knee-en.html
https://www.medi.de/en/diagnosis-treatment/arthrosis/gonarthrosis/#symptome